Tag Archive : Tír Chonaill

Feall na gComhairlí Contae – cén chúis atá leis?

Bhí sé ina raic sna meáin Ghaeilge le gairid nuair a léirigh Tuarascáil Faireacháin 2020/21 de chuid an Choimisinéara Teanga nach bhfuil go leor de na Comhairlí Contae ag cloí lena ndualgas i leith na Gaeilge, de réir mar a leagtar amach iad in Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003.

Is iomaí tráchtaire glórmhar a dúirt gur scannal é seo agus gur feall é ar Ghaeilgeoirí na tíre. Níl aon dabht faoi ach gur olc an rud é ceart go leor.

Mar is gnáth, áfach, bhí an dearcadh is tábhachtaí i leith pholasaí agus dhán na Gaeilge ar lár go hiomlán sna comhráite seo – dearcadh a thugann aitheantas do na struchtúir caipitlíocha a imríonn tionchar ollmhór ar ár saol uilig.

Ní fiú caint ar fheall na gComhairlí Contae gan a lua gur scriosadh iad le deich mbliana anuas le polasaithe nualiobrálacha an stáit.

Mar a mhíníonn Shannon (2016: 9), “local government level was the hardest hit by employment cutbacks” (22%). Mar bharr air sin, “small rural county councils endured the most austerity” (Turley et al. 2018: 1) – mar atá formhór na gComhairlí a fuair an grád ba mheasa ón gCoimisinéir Teanga, agus mar atá formhór na gComhairlí ina bhfuil ceantair Ghaeltachta.

Go deimhin, tuairiscíodh san Irish Times i mí Dheireadh Fómhair go raibh ganntanas chomh mór sin ar Chomhairlí áirithe nach mbeadh aon rogha orthu ach “to start cutting all services including housing maintenance, roads, lighting and parks services, community grants, festivals and arts supports”.

Ní ábhar iontais é nach mbeadh Comhairlí atá ar an ngannchuid ó thaobh airgid agus cumhachta de ag díriú ar aistriúchán a dhéanamh ar fhoirmeacha nach n-úsáidtear.

Is locht ollmhór ar chóras polaitiúil an Daorstáit go bhfuil sé chomh lárnaithe is atá.

B’institúidí laga iad na Comhairlí Contae fiú sular gearradh a gcuid buiséad go trom.

I bhformhór na dtíortha eile san Eoraip, tá i bhfad níos mó cumhachta polaitiúla ag an leibhéal áitiúil.

Is fiú a lua, freisin, gur laige ná na Comhairlí Contae is laige é Údarás na Gaeltachta – ní nach ionadh é, mar sin, gur minic nach mbíonn mórán rath ar a saothar-san. Fáth eile é seo go bhfuil Misneach go láidir i bhfábhar dílárú maoine agus cumhachta.

Ní féidir drochstaid ár dteanga a thuiscint gan tuiscint a bheith agat ar ollthionchar an chaipitleachais ar chuile chuid den saol. Má tá Misneach agat, bí linn agus athraímis dioscúrsa dípholaitithe na Gaeilge – cuid lárnach den troid ar son chearta na cosmhuintire uilig!

Tagairtí:


Boyle, R. (2015). Public sector trends 2015 [State of the public service series, research paper no. 17]. Baile Átha Cliath, An Foras Riaracháin.


Irish Times (2020). Local authorities say they will have to cut services over collapse in revenues. https://www.irishtimes.com/news/politics/local-authorities-say-they-will-have-to-cut-services-over-collapse-in-revenues-1.4378106


Ó Ceallaigh, B. (2020) Má tá a gcearta uathu is é dualgas lucht na Gaeilge a bheith ina sóisialaigh https://tuairisc.ie/ma-ta-a-gcearta-uathu-is-e-dualgas-lucht-na-gaeilge-a-bheith-ina-soisialaigh/


Shannon, L. (2016). Local and regional bodies in Ireland 2012–2016 [Local government research series, no. 12]. Baile Átha Cliath, An Foras Riaracháin.

Turley, G., et al. (2018). “Austerity and Irish Local Government Expenditure since the Great Recession”, Administration, 66(4).

Meitheal Misneach: Gaoth Dobhair

Beidh an eagraíocht feachtasaíochta Misneach ag teacht le chéile dá gcruinniú bliantúil, Meitheal Misneach, in Amharclann Ghaoth Dobhair i nGaeltacht Thír Chonaill ón 18-20ú Deireadh Fómhair.

Is grúpa radacach de chuid na heite clé é Misneach a chreideann go bhfuil dlúthnasc idir na trioblóidí atá ag bagairt ar inmharthanacht na Gaeltachta agus na fadhbanna eacnamaíochta, polaitiúla agus timpeallachta eile atá ag bagairt ar mhuintir na tíre agus an domhain mhóir. Dar leo gur ceart do phobal na Gaeilge seasamh láidir a dhéanamh in éadán pholasaithe nualiobrálacha nuachoilínaíocha an Stáit ar mhaithe leis an chumhacht a thógáil ar ais agus misneach a thabhairt don phobal arís.

Dúirt urlabhraí de chuid Mhinseach, Seanán Mac Aoidh, go:

“ndéanfar plé ar na mórcheisteanna agus na mioncheisteanna araon ag an Mheitheal seo, le cainteanna ar na dúshláin atá roimh Ghaeltacht Thír Chonaill agus cuid de na mórthrioblóidí eile cosúil le géarchéim na timpeallachta fosta. Beidh gníomhaithe ag teacht ó gach cúige in Éirinn comh maith le cuairteoirí as thar lear agus is iontach an deis í chun nasc a thógáil idir an ghluaiseacht idirnáisiúnta seo agus pobal misniúil Thír Chonaill. Misneach Abú!”.

Lean Mac Aoidh leis le rá:

“Tá Misneach gníomhach i bhfeachtais éagsúla ar son na Gaeltachta. Níl srian ar bith orainn mar eagraíocht cionn is nach nglacann muid le haon mhaoiniú stáit ach muid ag troid is ag tógáil ar ár gconlán féin ón talamh aníos. Creideann muid go hiomlán gurb é cás na Gaeltachta an gad is giorra don scornach ag na Gaeil, agus gur féidir éachtaí a dhéanamh dár bpobal, ach an fód a sheasamh agus troid chun tír níos cothroime a bhaint amach, tír ina gcuirtear luach ar dhaoine in áit bhrábús lucht an rachmais.

Beidh deis againn ag an Mheitheal seo an chéad chéim eile inár bhfeachtas ar son na Gaeltachta agus go leor eile a phlé. Beidh ceardlanna praiticiúla ann fá scileanna éagsúla, aoichainteoirí áitiúla agus idirnáisiúnta, chomh maith le seisiún ceoil agus craic san oíche.”

Le críochnú, dúirt sé:

“ag teacht leis an fhealsúnacht shóisialach atá ag Misneach, tá lúcháir orainn a rá go bhfuil Misneach sásta cuidiú airgid a thabhairt d’aon duine a mbeadh deacracht acu Meitheal Misneach a bhaint amach mar gheall ar fhadhbanna airgeadais. Beidh an liúntas seo ar fáil ach ríomhphost a chur chugainn ag eolas@misneachabu.ie ”

Tuilleadh eolais ó Sheanán Mac Aoidh, 0860644185 / 00447835811868

Gá le troid láidir chun na hoifigí poist a shábháilt

Deir an eagraíocht feachtasaíochta MISNEACH go bhfuil siad i dteagmháil le muintir na háite i nGaoth Dobhair agus sna Rosa agus áiteacha eile sa Ghaeltacht chomh maith lena lán-tacaíocht a ofráil maidir leis an fhógairt is déanaí faoi dhúnadh na n-oifigí poist sa cheantar.

De réir urlabhraí Mhisneach do Thír Chonaill, Oisín Mac Eó, is é bánú na tuaithe an bhagairt is mó ar inmharthanacht na Gaeltachta agus mar sin ar thodhchaí na teanga beo. Read More

Cás oibreannaí RAP

 

Téann cás oibreannaí RAP go croí na ceiste maidir le caomhnú na Gaeltachta. Tá tuarascálacha tromchúiseacha acadúla i ndiaidh a chéile ag inse don phobal go bhfuil an Ghaeltacht ar leaba a báis agus go bhfuil an t-aos óg ag tréigbheáil na teanga. Read More

Cosnaímis timpeallacht na Gaeltachta: Misneach ag tacú le pobal Rann na Feirste

Cothrom an lae seo anuraidh bhí agóid mhór bhríomhar ar thrá Rann na Feirste in éadan méadú mór na feirmeoireachta oisrí a ceadaíodh ag an Aire gan chomhairliúchán mar is ceart bheith déanta. Tá feachtas fós ar bun ag an phobal chun timpeallacht na trá a chaomhnú ón scrios.

Ag labhairt dó faoin bhfeachtas dúirt urlabhraí MISNEACH Thír Chonaill, Oisín Mac Eó:

Read More

Toraigh go Brách!

Is cúis bróin gur éirigh le polasaí éagórach an rialtais i leith Oileán Thoraí scoilt a chruthú i bpobal an oileáin. Ba cheart go n-éistfí le  muintir Thoraí ón chéad lá ariamh ach ina áit sin shocraigh an rialtas conradh seirbhíse farantóireachta gan dul i gcomhairle le pobal Thoraí.

Tá Misneach ag tabhairt tacaíochta do phobal Thoraí san fheachtas ar son seirbhís cheart farantóireachta don phobal le tamall anois agus leanfaidh muid dó sin fhad is a bhíonn muintir Thoraí féin i mbun feachtasaíochta.

Dúirt urlabhraí de chuid Misneach, Seanán Mac Aoidh: Read More

AG BRIONGLÓIDIGH FÉ THORAIGH: i lár Anfa an Nualiobrálachais

Bhíos ar bhád mór farantóireachta le déanaí ag dul trasna Mhuir Éireann. Is tábhachtach an turas agam é. Ar nós na mílte eile, thall i London a saolaíodh mé do bheirt imirceach Éireannach. Ábhar machnaimh bheith ag filleadh i dtreo na háite ar saolaíodh mé ach nárbh as mé, ag samhlú mo mhuintire ag tabhairt fén dturas céanna. Bheartaíos, de bharr an mhaoithneachais seo, tús aistir a chaitheamh i mo sheasamh ar deic agus mullaí Bhinn Éadair a fhaire á slogadh ag íor na spéireach.

Theastaigh uaim féachaint cén fhad thógfadh sé ar na faoileáin éirí as bheith ag guardall timpeall an árthaigh siar is aniar, agus filleadh ar chóngaracht an chósta ar chuma eitleog.

Níl samhlaoid is mó i m’aigne ná an fharraige. Ár gcuid amhrán ar maos léi. Gan treabh againn nár ghaibh duine dá sinsear thairsti tráth. D’fhiafraíos d’antraipeolaí cad ba dhóigh leis a thug ar na dreamanna is luaithe an turas a thabhairt an chéad lá. Dúirt sé gur dhóichí gur ag teitheadh a bhíodar. Read More

Réabhlóid Mhícheáil Choilm

Bhuail beirt thuairisceoirí de chuid Misneach isteach sa teach ag Mí che al Cholm Mac Giolla Easpuig, gní omhaí pobail, comra daí agus cara mo r de chuid na gluaiseachta Misneach. Thapaigh muid an deis agallamh a chur air.
Ta Mícheál ag gabháil don ghníomhaíocht pholaitiúil le fad an lá.

Togadh é i dteaghlach phoblachtach agus a mhuintir gní omhach sa streachailt ar son saoirse na tí re. Deir se gur thuig se i gceart polaitíocht an lucht oibre don chéad uair nuair a chuaigh sé a chónaí i mBaile Átha Cliath.

Bhí sé ar feadh tamaill ina bhall de Shinn Féin ach d’fhág sé iad nó níor aontaigh sé leis an treo a raibh siad ag dul. Dar leis nach dtiocfaidh athru ar bith ón bharr anuas, ach go gcaithfidh an chosmhuintir cur ar a son féin; ”Sílim nach dtiocfaidh athro ar bith ó politicians, ón ghnáthdhuine a thiocfaidh sé .”

Read More