Beidh a fhios ag ár lucht tacaíochta gur fhoilsigh muide i Misneach an 12ú eagrán dár n-irisleabhar, Mionlach, an mhí seo caite. Is eagrán é atá lán le hanailís pholaitiúil, filíocht, léirmheasanna, scéalta agus ábhar eile nach é, mas is gnách.

Déanadh an cinneadh tús áite a thabhairt do scéal na réabhlóide i Rojava, ach go háirithe scéal Mmorgan de Mhionbhíol, a ndeachaigh ann le troid leis an YPG i gcoinne ISIS. Cuireadh grianghraif de bheirt óglach ar an gclúdach.

De bharr na dianghlasála, ní raibh sé indéanta an iris a sheoladh ag na siopaí mar ba ghnách linn.

Bhogamar an t-iomlán den díolachán ar líne. Baineadh leas as ár suíomh misneachabu.ie agus an cnaipe PayPal air chun na hirisí a dhíol. D’fhógair muid seo ar na meáin shóisialta agus in áiteanna eile.

Laistigh de sheachtain bhí meall mór cóip ordaithe ó gach cearn den tír, thuaidh agus theas, mar aon le hordaithe a tháinig ó Albain agus Sasana.

Baineadh geit asainn, mar sin, nuair a dhún PayPal ár gcuntas agus iarmhéid na n-iris fós ann. Níor dúradh ach, “we’re initiating the closure of your PayPal account in order to protect us from potential financial losses.”

Níor tugadh míniú soiléir dúinn in aon chor faoin bhfáth, nó na fáthanna, a ba chúis leis an gcinneadh a rinneadar.

Maidir leis an airgead a bhí fós faoi smacht PayPal, airgead a thug ár dtacaitheoirí dúinne chun tacú le Mionlach agus lenár bhfeachtasaícoht, dúradar go raibh “athbhreithniú” á dhéanamh acu air. Anuas air sin, dúradh go dtógfadh an t-athbhreithniú seo suas le 180 lá.

Fiú agus an t-am sin caite, ní bheadh cinnteacht ar bith againn go bhfaigheadh muid an t-airgead ar ais. Ar an dea-uair, d’éirigh linn na hirisí a bhí ordaithe a sheoladh amach sa bpost, ach ní raibh sé ar ár gcumas ó shin tuilleadh a dhíoladh.

Idir an dá linn, sheolamar achainí chuig PayPal ag lorg mínithe, ag insint dóibh gur grúpa dleathúil feachtasaíochta muid.

Seoladh freagra ar ais, ach ba léir gur freagra uathoibríoch a bhí ann. Níor tugadh míniú soiléir ar bith. 

Dúradh “our decision to leave your account in a permanent limitation status is final. PayPal reserves the right to limit access to any account reported to be involved in possible fraudulent or high risk behavior”.

Mar sin, gan PayPal a bheith sásta soiléiriú a dhéanamh ar an scéal, chaill muid an t-airgead uilig a bhí muid ag iarraidh a úsáid le híoc as an gcéad eagrán eile de Mhionlach a chur i gcló. 

Toisc gur dóchúla ná a mhalairt nach raibh aon Ghaeilge ag an inneall a d’fhreagair muid go huathoibríoch, caithfidh sé gurb é clúdach na hirise ar a raibh pictiúr de bheirt óglach Éireannach i Rojava na Cordastáine, a bhí ina chnámh spairne acu.

Is fíor go raibh an bheirt óglach ag iompar gunnaí. Ach nárbh iad na gunnaí céanna a chur deireadh le ISIS sa réigiún sin ina raibh siad i gcumhacht ar feadh tréimhse? Ní gá dúinn na coireanna lofa a chuir ISIS i gcrích sa gcailifeacht acu a mheabhrú do dhaoine.

Is léir go mbaineann an cinneadh seo le saorchead cainte agus saorchead bolscaireachta do dhreamanna ar an eite chlé atá i bhfách le réabhlóidí frith-chaipitleacha. Is iarracht é idé-eolaíocht grúpaí réabhlóideacha ar nós an YPG a chur faoi chois.

Caithfear an cheist a chur, dá mba grianghraif de na hairm impiriúlacha amhail Airm SAM nó Airm na Breataine ar chlúdach na hirise, an gcuireadh PayPal faoi chois é? Ní dóigh linn é!

Is sampla eile é seo de na corparáidí móra ag tacú leis an impiriúlachas. In Éirinn, roinnt blianta ó shin, agus iad faoi bhrú ó na Síónaigh in ambasáid na hIosraela is cosúil, dhún Banc na hÉireann cuntas bainc an Irish Palestine Solidarity Campaign. 

Anois, tá PayPal tar éis iarrachtaí Mhisneach an scéal a scaipeadh maidir le slad an chaipitleachais ar an nGaeltacht, faoi réabhlóidí inspioráideacha idirnáisiúnta, faoi chúrsaí timpilleachta agus araile, a chur faoi chois. 

Tuigeann muid gur am deacair é seo do go leor againn ó thaobh airgid dé, ach má tá a dhath le spáráil ag éinne, ba mhór againn dá gcabhródh ár lucht tacaíochta linn tríd deontais a thabhairt chun na costaisí a chailleamar a chlúdach. 

Is féidir deontas a thabhairt anseo: https://www.misneachabu.ie/cuidigh-linn/

Nó mura cheannaigh tú iris, ba mhór againn dá gceannófá ceann, nó dhó, nó deichniúr, chun tacú linn anois. Íocann an teacht isteach ó gach eagrán as clódóireacht don chéad cheann eile

Is féidir an iris a cheannach anseo: https://www.misneachabu.ie/siopa/

Ní neart go cur le chéile. An diabhal ag PayPal agus chuile chorporáid eile! 

Scríobhann Ólámidé Ojegbenro i nGaeilge mar gheall ar marú George Floyd and an ciníochas. Tá leagan Béarla le fáil thíos.

Ólámidé Ojegbenro writes in Irish about the killing of George Flyod and racism. English version below.

Bhí sé an-dian ar an bpobal dubh ar fud an domhain le cúpla seachtain anuas mar chonaiceamar sceimhle ciníoch – póilín le glúin go muineál George Floyd agus a aghaidh ag insint dúinn gur cuma leis faoi shaol an fhir seo. 

Tuigeann go leor Meiriceánaigh dhubha deacrachtaí Floyd mar tá an cineál sin iompair feicthe acu go mion minic. Las dúnmharú Floyd splanc i measc an phobail i ndiaidh na gcéadta bliain de chiníochas.

Rinneadh taifead ar nóiméid dheireanacha Floyd ag lámha ceathrar póilín le Stát Minneapolis. Bhí an físeán ar fud na meáin shóisialta timpeall na cruinne taobh istigh de chúpla uair an chloig i ndiaidh na heachtra.

Bhí sé rídheacair domsa, mar dhuine dubh, breathnú ar an bhfíseán sin. Bhí mé croíbhriste, na deora ag titim díom agus an t-olcas seo ag dul i bhfeidhm orm.

Siombail atá sa bhás seo, siombail den chiníochas sistéamach ina maireann daoine dubha i Meiriceá an t-am ar fad, ciníochas sistéamach atá le feiceáil go róshoiléir sa chóras dlí choiriúil.

Cuireann bás éagórach Floyd béim ar an ualach a bhaineann le bheith i do dhuine dubh i Meiriceá agus ar fud an domhain. Chruthaigh sé an spréach a bhfuil éirí amach ann le seachtainí beaga anuas.

Rinneadh agóidí i gcoinne marú foréigneach ar fud na cruinne le cúpla seachtain anuas do George Floyd, Breonna Taylor, Ahmaud Arbery agus daoine eile nach iad. Daoine dubha atá marbh anois de bharr dath a gcraiceann.

Tá na céadta míle daoine de gach cine agus gach aois tar éis a bheith ag máirseáil le comharthaí “Black Lives Matter” in os cionn 50 tír, Éireann san áireamh.   

Is fiú go mór aird  a thabhairt ar an méid atá le rá ag Inger E Burnett-Zeigler, síceolaí agus comh-ollamh sa Scoil Leighis Feinberg in Ollscoil Northwestern, Illinois

“Tá a lán daoine le dath tuirseach. Táimid tuirseach de dhaoine nach dtuigeann muid agus nach bhfeiceann muid”, arsa Inger.

“Sílim go bhfuil sé tábhachtach do gach duine, beag beann ar chine, fiafraí ‘cén ról atá agam sa chóras seo?’, a deir sí. “Fiafraigh díot féin ‘ar thóg mé seasamh neamhghníomhach go dtí seo agus conas is féidir liom sin a athrú?’”

Tá deis againn anois comhbhá a léiriú le daoine, go háirithe daoine dubha. Tá fearg ar go leor leor daoine anois i ndiaidh na himeachtaí tragóideacha a tharla le cúpla seachtain anuas, ach is deis é seo.

Deis dúinn ar fad a bheith níos tuisciní dá chéile.

Deir daoine áirithe nach bhfeiceann siad dath. Cé go ndeirtear seo le dea-thoil den chuid is mó, is bréag é, bréag chontúirteach. Aithníonn gach duine, fiú páistí, an difir idir cine amháin agus cine eile. Déanann an bhréag “nach bhfeiceann daoine dath” beag is fiú d’eispéireas daoine dubha.

Déantar neamhaird ar phíosa tábhachtach d’aitheantas duine muna dtugtar suntas dá dath. Tá daoine ag iarraidh go n-aithneofar iad mar dhaoine iomláine.

Is féidir le ciníochas a bheith chomh caolchúiseach sin sa chaoi is nach dtuigeann an t-íospartach ná an té atá ciníoch é go hiomlán. Ach is féidir leis na mion-ionsaithe seo, mar a ghlaoitear orthu, fíor-damáiste a dhéanamh freisin.

Mar fhocal scoir, is é an chéad chéim chun deireadh a chur le ciníochas ná súile daoine a raibh dúnta a oscailt le go bhfeicfidh siad gach rud go soiléir.

Creidtear go minic gur ábhair ró-chonspóideach iad an cine agus an ciníochas. Ní bhíonn daoine ag iarraidh cur isteach ar dhaoine eile. Ach is ceist cearta daonna é faoin am seo agus caithfimid cur isteach ar dhaoine agus labhairt ar na hábhair atá ‘ró-chonspóideach’.

Níl an dara rogha againn anois ach an córas a athrú. Muna déanfaimid amhlaidh leanfaidh foréigean agus dúnmharú daoine dubha ar aghaidh. An rud is fearr le déanamh anois ná oideachas a chur ort féin.

Tá dualgas ar dhaoine geala foghlaim faoin gciníochas córasach, faoi conas mar ar éirigh le daoine dubha an lámh in uachtar a fháil go dtí seo, agus faoin streachailt a bhí ag daoine dubha go dtí seo.

Bí airdeallach ar na claontaí atá agat féin, éist le daoine dubha agus tabhair poiblíocht don mhéid atá le rá acu. Ní leor é gan a bheith ciníoch, is mithid anois bheith frith-chiníoch.

Caithfear seasamh suas i gcoinne an chiníochais gach lá, fiú nuair atá sé míchompordach duit, nuair nach bhfuil tú ag iarraidh, nuair a bheadh sé níos fusa duit fanacht i do thost.

—————–

The past few weeks has been very tough for the black community all around the world as we saw a racial terror – a cop with a knee to George Floyd’s neck, a soulless look and a casual disregard for life.

Floyd’s struggle resonates with many black Americans and the timing of his killing created a spark that has lit an uprising over centuries of racism.

His final moments at the hands of four Minneapolis police officers was replayed on social media by a witness at the scene and a couple hours after it had gone viral. Watching that video as a black person was very heart-wrenching, upsetting, barbaric and distressing to the extent that I could not even stop the tears from dropping.

His death has come to symbolize the generations of systemic racism that black people are subjected to and the plight of black people navigating the criminal justice system.

Floyd’s unjust death highlights the burden of being black in America and all over the world.

Hundreds of thousands of demonstrators, including people of all colours and ages, marched and protested against the violent killing of not only George Floyd but of Breonna Taylor, Ahmaud Arbery and countless others.

They carried signs saying “Black lives matter” in around 50 countries, including here in Ireland.

The words of Inger E Burnett-Zeigler, associate professor in psychology at the Feinberg School of Medicine at North-Western University, Illinois, are worth heeding:

“A lot of people of colour are tired. We’re tired of being the unseen and misunderstood”, she says.

“I think it’s important for everyone, regardless of race, to ask ‘what is my role in this system?’’, says Burnett-Zeigler. “Ask yourself ‘have I been passive bystander, and how can I change that?’”

The tragic events of recent weeks have fired many people up. But they have also created an opportunity for us to show empathy towards others, especially people of colour.

Some people claim not to see colour. Although this may be well-intended, the idea that people are colour-blind is false. Everyone, even kids, can discern differences in races.

This colour-blindness also invalidates people of colour who may have “lived experience” that is not like their white counterparts. Moreover, people don’t want important parts of their identity to be erased. They want to be recognized and respected for the entirety of their person.

Some racism is so subtle that neither the victim nor perpetrator may entirely understand what is going on. This underlying racism is often especially toxic for people of colour, for example in the form of racial micro aggressions.

In conclusion, the first step in eliminating racism is to make the “invisible” visible. I realize how controversial topics of race and racism are and how many people believe it’s safer not to say anything and not ruffle any feathers.

However, this is a fundamental issue of human rights issue and not a mere issue of issue of opinion. Maintaining the status quo of a system that continues to marginalize and disproportionately murder people of colour is not simply an opinion or a topic for debate.

The best thing to do is to educate ourselves on systemic racism, the struggles, and barriers to success of people of colour, examine our personal biases, and listen to and amplify the voices of people colour. It is imperative to be more than “not racist’” but, instead, to be actively anti-racist and confront racial injustices daily – even when it’s uncomfortable.

Tá grúpaí agus gníomhaithe cearta teanga ó Éirinn, Albain, an Bhreatain Beag, Manainn agus Corn na Bhreataine – Misneach na hÉireann ina measc – tar éis teacht le chéile chun “An Chairt Cheilteach um Thithíocht” (atá le léamh thíos) a fhoilsiú. 

Tháinig an comhaontas seo le chéile chun cáineadh láidir a dhéanamh ar an ngearchéim tithíochta atá ag titim amach inár dtíortha éagsúla agus ag déanamh scrios ar ár bpobail teanga. 

Leagtar amach liosta éileamh sa gcairt seo, agus maítear gur gá do rialtais agus d’údaráis réigiúnacha polasaithe a chur a bhfeidhm a chinnteos gur féidir le cainteoirí mionteanga cur futhú go hinbhuanaithe ina gceantair dhúchais.

Tuigeann Misneach agus na grúpaí eile atá páirteach sa bhfeachtas seo nach mbaineann bás teanga go príomhúil le ceisteanna cultúrtha nó oideachais ach le polasaithe eacnamaíocha atá ag déanamh scrios ar phobail imeallacha, agus le dearcadh a chuireann dia beag na turasóireachta chun tosaigh ar leas fadtéarmach na ndaoine sna pobail seo.

Ar ndóigh, ní fadhb cathrach amháin í an ghéarchéim tithíochta in Éirinn nó na tíortha Ceilteacha eile. In Éirinn, maraon le himircigh, an lucht siúil agus grúpaí imeallacha eile, tá muintir na Gaeltachta i measc na bpobal is mó ata thíos leis an éigeandáil. 

I dteannta le pobail mionteangacha eile, tá fás mór tagtha ar líon na dtithe  saoire agus tithe eile atá le ligean ar  AirBnB sna ceantracha seo, rud atá á dhéanamh níos deacra ar dhaoine a oibríonn agus a chónaíonn sa Ghaeltacht teacht ar áit chónaithe. 

I mí na Samhna 2019, mar shampla, ní raibh ach trí theach le fáil ar cíos i nGaeltacht Chiarraí ar Daft.ie – san am céanna bhí 219 teach saoire ar fáil le haghaidh turasóirí! San am céanna tá An Bord Pleanála ag diúltiú cead pleanála do Ghaeilgeoirí atá ag obair i gceantracha Gaeltachta chun tithe a thógáil agus cur fúthu ann go buan.

Dar le Tomás Ó Loingsigh, gníomhaí cearta tithíochta agus ball de Mhisneach, go bhfuil:

“an ghéarchéim tithíochta ag titim amach ní amháin sna cathracha, ach i gceantracha tuaithe agus Gaeltachta chomh maith, ní amháin in Éirinn, ach i measc pobal mionteangacha sna tíortha Ceilteacha ar fad.”

“Ar mhaithe leis an turasóireacht agus le lucht an rachmais, níl teacht ar thithe ar phraghas réasúnta ag muintir na Gaeltachta agus tá scrios á dhéanamh ar an nGaeilge mar teanga pobail mar thoradh díreach air sin. Tá an troid ar son cearta teanga agus cearta tithíochta nasctha le chéile go dlúth.” 

Deir Robat Idris, ball Cymdeithas yr laith, grúpa cearta teanga sa mBreatain Bheag: 

“tá an-chuid fadhbanna nua a bhaineann leis an ngéarchéim tithíochta tagtha chun cinn mar thoradh ar Covid-19. Tá líon mór daoine feicthe againn ag teitheadh chuig a gcuid athbhailte, agus tá fógraí le haghaidh lóistín ar cíos fós suas ag Airbnb i rith an dianghlasaithe.” 

“Feictear an Bhreatain Bheag mar áit le héalú chuige, mar cinéal clós súgartha, ní mar áit ina bhfuil pobal beo ina gcónaí. Tá an easpa tithíochta le haghaidh daoine áitiúla ag bagairt an bonn a bhaint den Bhreatnais mar theanga pobail sna ceantracha is láidire don teanga”

Is féidir an Chairt Cheilteach um Thithíocht a léamh ina hiomláine anseo:

An Chairt Cheilteach um Thithíocht – An Ceart chun Áitribh 

Is fadhb ollmhór í an ghéarchéim tithíochta atá ag cur todhchaí phobail labhartha na dteangacha Ceilteacha i mbaol.

Fógraímid, mar eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar mhionteangacha na náisiún Ceilteach, go bhfuil géarghá le gníomh gan mhoill. Caithfear an damáiste atá déanta ar ár bpobail agus ár dteangacha a leigheas – lena n-áirítear in áiteanna nach labhraítear ár dteangacha a thuilleadh.

Tá rátaí easpa dídine ag dul in airde go leanúnach, agus tá níos mó agus níos mó daoine ann nach bhfuil sé d’acmhainn acu maireachtáil ina gceantair dhúchais. Feictear dúinn go bhfuil an méid seo tarlaithe de bharr polasaithe na rialtaisí lárnacha agus cineachta. Ina measc sin, tá polasaí na déine agus na blianta d’éagothromaíocht eacnamaíoch a dhéanann cos ar bolg ar ár bpobail tuaithe.

Mar sin, éilímid ar na rialtais sraith polasaithe a chur i bhfeidhm chun a chinntiú go mbeidh na daoine a mhaireann agus a n-oibríonn sna ceantracha seo – lena n-áirítear daoine ar baill iad de phobail immeallaithe agus mionlaigh – in ann fanacht ina bpobail áitiúla. Rachadh sé seo chun tairbhe ár dteangacha agus rath ár bpobal, le haird chuí á tabhairt ar chothramaíocht deiseanna, beag beann ar aicme, inscne nó cine. Ar bhearta na bpolasaithe sin, ba chóir iad seo a leanas a bheith san áireamh:

• uasteorainn le céatadán na n-athbhailte agus na dtithe saoire in aon phobal;
• athrú ar an sainmhíniú de thithíocht inachmhainne agus rialú costaisí cíosa ionas go mbeidis inachmhainne do dhaoine ar mheán-tuarastal an cheantair;
• rialú breise agus cáin nua pionósach ar thithe a úsáidtear i gcomhair AirBnB amháin nó go príomhúil, lena n-airítear idirdhealú sainiúil a dhéanamh idir tithe/árasáin a úsáid mar teach saoire nó mar réadmhaoin AirBnB;
• plean stráitéiseach a fhorbairt i leith tithíochta agus turasóireachta i gceantracha tuaithe chun dul i ngleic leis an gcaoi go bhfuil an-chuid tithe fágtha ar lár ón stoc tithíochta áitiúil;
• cumhachtaí pleanála a dhílárú go dtí an leibhéal áitiúil is iomchuí, lena n-áirítear spriocanna tithíochta a leagan síos, agus riachtanas dosheachanta a dhéanamh den phleanáil teanga;
• praghasanna cíosa a bhainistiú ionas go mbeadh siad inachmhainne do daoine ar thuarastail áitiúla;
• leasú a dhéanamh ar aon laigí nó lúbanna ar lár sa dlí a thabharfadh deis cáin a sheachtaint;
• reachtaíocht nua réadmhaoine a thabhairt isteach chun praghasanna agus cíosanna a rialú, chun tacaíochtaí sainiúla a ofráil do chainteoirí mionteangacha chun go mbeidh siad in ann fanacht ina bpobail, agus chun a chinntiú go n-úsáidtear aon tithíocht fholamh atá in áit sula dtabharfaí faoi fhorbairtí nua;
• an stoc tithíocht shóisialta agus stoc tearcúsáidte a thabhairt ar ais faoi úinéireacht an phobail, agus úinéireacht pobail a bheith ar chuid shuntasach de gach tionscadal tithíochta nua;
• cáin ar bhrábús tiarnaí talún a thabhairt isteach as a ndéanfaí infheistíocht chun tithe folmha agus tithe saoire a chur ar ais in úsáid do phobail áitiúla agus do na daoine a mhaireann agus a n-oibríonn iontu;
• dreasachtaí a chur ar fáil ar mhaithe le hathchóirí agus/nó tógáil tithíocht atá inbhuanaithe ó thaobh ábhair agus modh tógála de;
• fíneálacha a ghearradh as diúltiú d’áit chónaithe a ligean amach ar cíos do bhaill aon phobail faoi míbhuntáiste, an Lucht Siúil nó teifigh mar shampla.

Is féidir físeán a ghabhann leis an gCairt agus leaganacha den doiciméad sna teangacha Ceilteacha éagsúla a fheiceáil ar suíomh Cymdeithas Yr Iaith anseo.