– Bunaithe ar alt le Wolfi Landstreicher

Faraor, le blianta beaga anuas, tá an iomarca scríbhneoireachta a bhaineann leis an ‘streachailt shóisialta’ á milleadh ag caint leamh leadránach. Ní léiríonn an cineál sin cainte fuinneamh na réabhlóide a bhfuil sí ag tagairt dó, cheapfá. Caint mhíleata, nach mbaineann le saoirse, caint neamhbhlasta nach dtugann a cheart do theacht i láthair an duine aonair.

Is é cruatan ár linne a spreagann go leor dena scríbhneoirí chun pinn i gcéad uair, is ní haon ionadh é, má bhíonn siad go borb agus iad ag cur síos ar chúrsaí sóisialta, polaitiúla is eacnamaíochta mar atá. Ach conas is féidir linn boirbe ár linne féin a shárú má tá ár bhfreagra chomh borb céanna? Caithfidh ár bhfreagra a léiriú gur ag diúltú don saol sin atáimid!

Read More

Beidh an grúpa Misneach ag freastal ar Aonach Leabhar Radacach Dhoire, Dé Sathairn an 27ú Eanáir ón mheán lae ar aghaidh.

D’fhreastal Misneach ar an Aonach anuraidh agus baineadh an-tairbhe as. An lá i ndiaidh an Aonaigh, ar an Domhnach, beidh Misneach ag glacadh páirte i Mórshiúl Dhomhnach na Fola.

Dúirt Oisín Mac Eó, urlabhraí de chuid an ghrúpa i dTír Chonaill agus Doire:

‘Is deis ar dóigh é an tAonach bualadh le daoine atá ar comhintinn linn agus táimid buíoch as an chuireadh atá faighte againn ó na heagraithe den dara bliain as a chéile. Deis mhaith atá ann fosta ábhar suimiúil a phiocadh suas idir leabhair agus phaimfléid pholaitiúla, fhealsúnachta agus ar ábhar na steachailte sóisialaí.’ Read More

Is minic in Éirinn go gcloistear caoineachán faoi chás na Gaeilge agus faoin imeallú atá á dhéanamh uirthi le blianta fada. Tuigeann muid uile faoi seo go bhfuil pobal urlabhra traidisiúnta na teanga á lagú go leanúnach le fada an lá. Léirítear an fhírinne seo go soiléir sa litríocht
shochtheangeolaíoch.

In 2007, mar shampla, dearbhaíodh i saothar suntasach, An Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht (SCT), nach raibh fágtha ach idir 15 agus 20 bliain ag an nGaeilge mar theanga phobail sna ceantair Ghaeltachta is láidre a mhaireann
(Ó Giollagáin et al., 2007: 27).

Léirítear i dtaighde nua go bhfuil cumas nó acmhainneacht teanga i bhfad níos fearr sa mBéarla ná sa nGaeilge ag gasúir óga atá á dtógáil le Gaeilge amháin sa mbaile i gceantair láidir Gaeltachta (Péterváry et al., 2014). Mar gheall ar an meath tromchúiseach seo atá tagtha ar chroíphobal na teanga, maíonn saineolaithe áirithe gur gearr eile a mhairfeas an teanga sa tír trí chéile.

Read More