Tá sé de nós ag na mórmheáin an comhthéacs a bhaint d’eachtraí áirithe, cinn fhoréigneacha go háirithe. Óir, mar a dúirt an teangeolaí agus intleachtóir Noam Chomsky faoi na meáin, déanann siad

“teorannú géar ar speictream na dtuarimií inghlactha, ach ceadaíonn siad díospóireacht an-bhríomhar laistigh den speictream sin — spreagann siad fiú tuairimí criticiúla nó easaontacha. Tugann sin mothú do dhaoine go bhfuil saorsmaointeoireacht ar siúl, ach an t-am ar fad tá réamhthuairimí an chórais á n-athneartú leis na srianta a chuirtear ar raon na díospóireachta”

Dá mbeifeá ag léamh chlúdach na meán ar an méid atá tite amach ar an mBaile Meánach, Co. Aontroma, le roinnt laethanta anuas, cheapfá gur rud as an nua é a leithéid d’fhoréigean sa tuaisceart. Ar an mórgóir díríonn tráchtairí ar an “teannas idir na himircigh nua sa cheantar agus daoine áitiúla”, “an luas a scaipeann eolas ar na meáin shóisialta”, agus ar “reitric roinnt polaiteoirí”.

Tá beirt déagóirí 14 bliana d’aois cúisithe as cailín óg a éigniú. Ní luaitear a gcúlra eitneach go díreach sna mórmheáin, ach luaitear go raibh ateangaire Rómach ag teastáil le linn a gceistithe. Ba é seo an leithscéal a bhí de dhíth ar aontachtaithe antoisceacha dul i mbun glanadh eitneach ar an mbaile.

Ní raibh gíog ná míog as an dream céanna nuair a cúisíodh an ceannaire Aontachtach Jeffrey Donaldson agus a bhean Eleanor as éigniú agus 10 gcion gnéis eile, nó nuair a tháinig sé chun solais an bhliain seo caite go raibh baill den UDA ag cosaint péidifileach ina measc nó, go deimhin, nuair a thagann éignithe agus dúnmharuithe ban chun solais go minic i measc phobal geal na sé chontae, atá fós go mór faoi thionchar na patrarcachta.

Tá an Baile Meánach ag croílár an tseicteachais ag dul i bhfad siar, agus is ionann an seicteachas agus ciníochas. Cothaíonn an dá fhabht a chéile.

Sna 1990í chuaigh Aontachtaithe i mbun feachtas bagrach i gcoinne Chaitlicigh an bhaile a bhí ag freastal ar shéipéal Bhaile Éinrí sa bhaile

B’éigean don séipéal dúnadh ina dhiaidh sin. Eachtra eile san oidhreacht dhorcha is ea marú Michael “Mickey Bo” McIlveen in 2006, Caitliceach óg a ndearna drong sheicteachionsaí brúidiúil air i lár an bhaile agus é ar a bhealach chun bualadh le cara Protastúnach.

Tá droch-cháil ar an gceantar máguaird i ngeall ar an seicteachas chomh maith. In 1998, le linn choimhlint Dhroim Chrí, mharaigh Óglaigh Uladh (UVF) na deartháireacha Uí Coinn in ionsaí le buama loiscneach ar a dteach ar mBaile Monaidh.

An bhliain roimhe sin, 1997, d’ionsaigh agus mharaigh drong Aontachtach Robert Hamill i bPort an Dúnáin, fad is a sheas baill de Chonstáblacht Ríoga Uladh (RUC) ar leataobh ag faire ar an méid a bhí ag tarlú. Go dtí an lá atá inniu ann, seinneann bannaí máirseála na nAontachtach leagan de The Sash dar teideal Bouncy Bounce a thagraíonn don bhealach ar léim marfóirí Hamill ar a chloigeann. 

“Ach cén bhaint atá ag na rudaí seo a tharla os cionn scór bliain ó shin leis an méid atá tite amach le seachtain anuas ar an mBaile Meánach?” a deir an t-iriseoir liobrálach. I ndáiríre, d’fhéadfaimis dul siar níos faide ná scór bliain, go coilíniú Chúige Uladh sa seachtú haois déag. Ó shin i leith tá sé de nós ag Sasana an dream is antoiscí i measc na bProtastúnach a chothú chun a spriocanna straitéiseacha a chinntiú. 

Nuair a bhí bagairt ann go saorfaí an tír óna smacht d’armáil Sasana na hOráistigh agus aontachtaithe antoisceacha seo in 1798 agus in 1848, agus thug siad cead dóibh airm a thabhairt i dtír in 1912.

Léiríonn sraith círéibeacha móra sa 19ú haois (1843, 1857, 1864, 1886), Pogrom Bhéal Feirste 1920-22, agus dó Shráid Bombay in 1969, go bhféadfadh an dream d’aontachtaithe antoisceacha seo éirí amach in éadan náisiúnach agus stát na Breataine féin dá mbeadh baol ar bith ann go bhfaigheadh Caitlicigh comhionannas.

Idé-eolaíocht fhorrcheannasaíoch na himpireachta ag leibhéal an lucht oibre is cúis leis an bpogrom seo. Agus feicfear an idé-eolaíocht seo i mbarr a réime agus tinte cnámh an 12 Iúil ag teannadh linn chomh maith

Má bhí an dream aontachtaithe antoisceacha sásta éirí amach i gcoinne daoine geala de ghrúpa eitneareiligiúnach difriúil, is léir go mbeidís sásta ciapadh a dhéanamh ar dhaoine de dhath.

Agus an t-arracht seo cruthaithe ag stát Shasana thar na céadta blianta, b’éigean do mhuintir na hÉireann maireachtáil leis. Anois, faraor is gá do na nua-Éireannaigh ó thuaidh maireachtáil leis chomh maith.

Is stát mífheidhmiúil é na sé chontae a thugann cosaint bhunreachtúil faoi Chomhaontú Aoine an Chéasta don ghné sheicteach a neartaíonn é, rud a spreagann an ciníochas. Ní ardaítear an bhuncheist seo sna meáin ariamh, áfach, chun filleadh ar athfhriotal Chomksy.

Ní thiocfaidh deireadh leis an seicteachas agus ciníochas atá go smior i measc sciar maith de na haontachtaithe ó thuaidh go dtí go mbeidh deireadh leis an gcríochdheighilt féin agus go mbunófar poblacht tuata ina ndearbhaítear cothromas do chách gan bheann ar dhath a gcraicinn nó a gcúlra eitneach.