Ag tús na bliana bhunaigh Iosrael agus a gcomhghuaillithe Fondúireacht Dhaonnúil Ghaza (FDG) eagraíocht phríobháideach neamhbhrabúis, atá cláraithe mar chomhlacht san Eilvéis.

Is chun teacht i gcomharba ar eagraíochtaí daonnúlacha de chuid na Náisiún Aontaithe in Gaza i ndiaidh d’Iosrael cosc a chur ar Ghníomhaireacht na Náisiún Aontaithe um Fhóirithint agus Oibreacha ar mhaithe le dídeanaithe Palaistíneacha sa Neasoirthear a bunaíodh an Fhondúireacht.

Feidhmíonn an FDG in éineacht le comhlacht príobháideach darb ainm Safe Reach Solutions, atá faoi stiúir iar-oifigeach de chuid an CIA, rud a ardaíonn ceisteanna dlí agus eitice faoin eagraíocht.

Murab ionann agus Coiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge nó eagraíochtaí de chuid na Náisiún Aontaithe, níl stádas bunaithe ar mhandáit conartha idirnáisiúnta, stádas dleathúil idirnáisiúnta, nó prionsabail lárnacha an neodrachais, neamhchlaontachta, nó neamhspleáchais ag baint leis an FDG.

Faoi mhúnla “cúnaimh” an FDG, cuirtear iachall ar Phalaistínigh siúl trí cheantair mhíleata, déantar díláithriú orthu, agus deir lucht a cháinte go gcuidíonn an méid seo le spriocanna cinedhíothaithe stát Iosrael.

Níl trédhearcacht dá laghad ag baint le maoiniú, rialachas nó prionsabail oibríochta FDG. Cuirtear an “chúnamh” ar fad ar fáil i ndeisceart Gaza, i bhfad ar shiúl ó na pobail dhíláithrithe i dtuaisceart an stráice, rud a sháraíonn an dlí daonnúil idirnáisiúnta.

Faoi Choinbhinsiún na Ginéive, tá dualgas ar Iosrael, mar an chumhacht forghabhála, cúnamh neamhchlaonta daonnúil a chuir ar fáil agus níl cead ag an stát an cúram sin a leagan ar eagraíochtaí príobháideacha claonta. 

Ba chóir go mbeadh an-bhuairt ar an bpobal domhanda faoin ngníomh seo de chuid Iosrael. Tá droim láimhe tugtha d’eagraíochtaí neodracha de chuid na Náisiún Aontaithe agus ceann príobháideach claonta curtha ina áit, nach mbeidh aon ról ag Palaistínigh ann, rud a sháraíonn dlíthe daonnúla idirnáisiúnta agus a mbeidh baol ann go sárófar Reacht na Róimhe i ngeall ar choir chogaidh an ghorta.

Cheana féin tá tuairiscí tagtha chun solais a léiríonn an nasc idir “an cúnamh” agus smacht míleata. Tuairiscíodh foréigean ag láithreacha dáileacháin agus buairt faoin díláithriú. 

Ní ceist é seo faoi éifeachtúlacht dáileacháin an chúnaimh, ach is ceist dlí é. Ní rogha éagsúil dhaonnúil é FDG – is gléas polaitiúil é a dearadh chun dul thar na dlíthe fadbhunaithe agus chun teacht salach ar chúnamh atá bunaithe ar chearta trí “chúnamh” faoi smacht príobháideach a chur ina n-áit.

Is é feidhm an FDG na cosaintí idirnáisiúnta a shárú agus leas a bhaint as an “daonnúlacht” mar ghléas don fhorghabháil.

Tá an Gorta á úsáid mar ghléas chinedhíothaithe – ba chóir go mbeadh náire ar thíortha an domhain atá ag seasamh ar leataobh agus seo ag tarlú.

Tharla Ár Ghleann Comhann ar an 13 Feabhra 1692. Tá sé ar cheann de na himeachtaí is mó scannal i stair na hAlban agus cuimhnítear air go fóill. Tharla an t-ár i ngleann iargúlta Ghleann Comhann, áit a raibh craobh de Chlann Mhic Dhòmhnaill ina gcónaí, le linn tréimhse corraithe polaitiúil i ndiaidh na Réabhlóide Glórmhaire.

I ndiaidh dhíbirt an rí Chaitlicigh Séamas VII na hAlban, Séamas II Shasana, in 1688, tháinig an lánúin Phrotastúnach Liam III (nó Liam Oráiste, mar is fearr aithne air) agus Máire II i gcomharba air.

D’éiligh siad ar gach taoiseach fine sna Garbhchríocha mionn dílseachta a thabhairt faoin 1 Eanáir 1692, le pardún mar chúiteamh. Chuir go leor finte, Fine Mhic Dhòmhnaill Ghleann Comhann san áireamh, an mionn siar, ag fanacht le cead ó Shéamas VII ar dtús. Ní bhfuair siad an cead sin go dtí deireadh mí na Nollag 1691.

Rinne Alasdair MacIain, taoiseach Fhine Mhic Dhòmhnaill i nGleann Comhann, iarracht an spriocdháta don mhionn a bhaint amach nuair a chuaigh sé go dtí an Gearasdan chun an mionn a thabhairt.

Ní raibh breitheamh ar fáil ann, mar sin chuaigh sé go hInbhir Aora, áit ar thug sé an mionn ar an 6 Eanáir; tar éis an dáta oifigiúil. Mar sin féin, shocraigh an rialtas, go háirithe an Rúnaí Stáit Sir John Dalrymple, slad a dhéanamh ar Fhine Mhic Dhòmhnaill chun scéin a chuir ar na finte “mídhílse” uilig.

Ag deireadh mhí Eanáir 1692, tháinig timpeall 120 saighdiúir ó Reisimint Iarla Argyll, faoi cheannas an Chaptaein Robert Campbell as Gleann Lìomhann, go Gleann Comhann ag ligean orthu go raibh siad ag bailiú cánacha. De réir nósanna fáilteachais na nGarbhchríoch, chuir Fine Mhic Dhòmhnaill lóistín ar fáil dóibh.

Ar an oíche roimh an ár, tugadh orduithe gach duine faoi bhun 70 bliain d’aois a mharú. Maidin an 13 Feabhra, tosaíodh ar an slad. Maraíodh 38 duine agus bhí taoiseach an fhine, MacIain, i measc na marbh. Theith cuid mhór eile isteach sna sléibhte fuara, agus fuair roinnt acu bás den fhuacht. 

Scaipeadh an nuacht faoin ár go forleathan agus chuir sé fearg ar an bpobal. Bhraith go leor ag an am gur sárú gránna ar nósanna óstachta na nGael a bhí san ár.

In 1695, rinne Coimisiún Imscrúdaithe Pharlaimint na hAlban cur síos ar an eachtra mar rud mídhleathach agus éagórach. Níor gearradh pionós ceart ar an gcuid is mó de na daoine a bhí freagrach riamh, agus chuir an eachtra leis an gcoimhlint idir na finte Gaelacha agus an rialtas lárnach.

Ba shiombail d’fheall rialtais Ár Ghleann Comhann den chos ar bolg ar na finte, rud a spreag tuilleadh tacaíochta don ghluaiseacht Sheacaibíteach. 

Dúirt an file Albanach William Edmondstoune Aytoun agus é ag scríobh faoin ár sa naoú haois déag:

“Is eachtra é Ár Ghleann Comhann nach féidir agus nach cóir dearmad a dhéanamh air. Ba ghníomh den tréas agus den chruálacht is measa é – ba shárú barbartha ar gach dlí é, daonna nó diaga; agus léiríonn sé ina bhfealltacht is lofa fíorthréithe údair agus neartaitheoirí Réabhlóide”.

D’fhreastail mac le Ian Paisley, an tUrramach Kyle Paisley, ar ócáid faoin nGaeilge a reáchtáil an tSaor-Eaglais Phreispitéireach le déanaí. Dúirt an tUrramach Paisley gur “bronntanas ó Dhia [iad teangacha, an Ghaeilge ina measc] chun cumarsáid a dhéanamh le daoine agus naisc a chruthú leo”.

Reáchtáladh an ócáid dár teideal “Preispitéirigh agus an Ghaeilge” i dTeach Fhearann Sheáin i gContae Aontroma.

Mar sin, is fiú breathnú ar ré ina raibh Protastúnaigh go mór chun cinn in athbheochan na teanga i gCúige Uladh, is é sin na 1790í, an t-am a raibh Éireannaigh Aontaithe go mór chun cinn. 

Léirigh rún a rith Cumann Léitheoireachta Bhéal Feirste in 1793 go raibh spéis ag Protastúnaigh sa Ghaeilge, óir impíodh ar bhaill an chumainn leabhair agus lámhscríbhinní Gaeilge a cheannach.

Thart faoin am seo bhí scoláire Gaeilge as Loch an Oileáin, Co. an Dúin, Pádraig Ó Loinsigh, ag múineadh in Acadamh Bhéal Feirste agus bhí duine de na hÉireannaigh Aontaithe ba mhó le rá, Thomas Russell, ina mhac léinn aige.

Faoi 1800 bhí Ó Loinsigh ag déanamh trascríobh ar lámhscríbhínní i nDún Dealgan ar son Samuel Coulter, a bhí ina bhall de Chuallacht na bPreispitéireach ar an mbaile sin. 

Bhí baint ag Samuel agus Andrew Bryson, athair agus mac, leis na hiarrachtaí céanna i nDún Dealgan. Bhí Andrew Bryson ina mhinistir i bpobal Preispitéireach Bhaile Mhic Scanláin, Co. an Lú, idir 1786 agus 1795. Maíonn Pádraig Ó Snodaigh go léiríonn saol na ndaoine seo an nasc idir an Ghaeilge a bheith “á caomhnú agus á hathbheochan”.

Dúirt Earnán de Blaghd, a bhí de shliocht Eaglais na hÉireann i gCo. Aontroma, go raibh “sliocht na bPlandóirí á nGaelú go tiubh an uair úd”.

Gné thábhachtach eile den athbheochan ab ea bunú Chumann Cláirsí Bhéal Feirste in 1791, “chun ceol agus filíocht ársa na hÉireann a athbheochan agus leathadh”. Iarradh ar Andrew Bryson cabhrú leis na cruinnithe luatha i dtaca le cúrsaí Gaeilge de. Bhí rath maith ar an gcumann agus bunaíodh scata coistí sa cheantar chun dul i mbun oibre. 

Bhí ballraíocht ag leithéidí Robert Bradshaw, Robert Simms, Hon. Miss de Courcey, Mrs. John Clarke, Miss Grant, Miss Bristow agus Mrs. Kennedy. Daoine eile a bhí chun cinn ná an Dr. James McDonnell, Protastúnach as Bun Abhann Dalla, Edward Bunting, Protastúnach as Ard Mhacha a áirítear i measc na gcéad mhórbhailitheoirí ceoil, agus na clanna Joy agus McCracken as Béal Feirste.

Léiríonn fógra faoi ranganna Gaeilge ón tréimhse an meon a bhí taobh thiar de na hiarrachtaí. Dúradh san fhógra go mbeadh sé

“spéisiúil go háirithe dóibh siúd go léir a dteastaíonn uathu feabhsú agus Aontacht na ríochta seo a bhfuil fáillí déanta inti agus atá scoilte”.

De bharr ár dtuisceana ar an teanga agus a bheith á labhairt d’fhéadfaimis ár smaointe agus treoracha a thabhairt dar gcomhthírigh ar bhealach níos éifeachtaí”. 

Níos déanaí an bhliain chéanna, d’fhoilsigh The Northern Star, nuachtán de chuid na nÉireannach Aontaithe i mBéal Feirste, Bolg an tSolair, iris 120 leathanach ina raibh comhráite, filíocht, aistriúcháin, paidreacha agus stór focal.

Ba chun an Ghaeilge a shlánú ón “neamhaird” a bunaíodh an iris agus creideadh go mbeadh spéis ag Éireannaigh ar bith “a chreideann go bhfuil tábhacht ag baint lenár dtraidisiúin agus teanga agus gur fiú iad a fhiosrú”. Ba í Charlotte Brooke, Protastúnach as Co. an Chabháin, a bhailigh agus a d’aistrigh na dánta do Bolg an tSolair. 

Níl ach achar beag blianta pléite agam thuas, mar sin is léir go bhfuil oidhreacht shaibhir ag Protastúnaigh i dtaobh na Gaeilge de, i gCúige Uladh san ochtú haois déag go háirithe.

Shamhlófá nach “ábhar conspóide” a bheadh i gceist nuair a bhaineann ceoltóirí leas as ardán ollmhór chun labhairt amach i gcoinne an chinedhíothaithe. Ach is é sin an chaoi a bhfuil an scéal faoi Kneecap ag tacú le muintir na Palaistíne ag an bhféile cheoil Coachella á insint ag na mórmheáin.

Ar an dara huair dóibh seinm ag an bhféile cheoil an deireadh seachtaine seo caite, chonacthas teachtaireachtaí ar son na Palaistíne ar an scáileán nuair a chríochnaigh seit an bhanna.

I dteannta na dteachtaireachtaí bhí “Tá Iosrael i mbun cinedhíothú i gcoinne mhuintir na Palaistíne”, “Tá caoinchead á thabhairt dó ag rialtas SAM a thugann airm agus maoiniú d’Iosrael ainneoin a gcoireanna cogaidh”, agus “Foc Iosrael. Saoirse don Phalaistín”.

Chaith Mo Chara scairf caifía, siombail dlúthpháirtíochta leis an bPalaistín, agus labhair sé faoin gcosúlacht idir an chos ar bolg a imríodh in Éirinn agus sa Phalaistín.

“Ní rófhada ó shin bhí géarleanúint á déanamh ag na Briotanaigh ar Éireannaigh, ach ní dhearnadh buamáil orainne ón aer gan aon áit le dul againn”, a dúirt sé.

Anuas air sin bhí rosc de “Free, Free Palestine” le cloisteáil.

Tá Sharon Osbourne, duine mór le rá sna meáin i Meiriceá, bainisteoir ceoil, agus bean chéile Ozzy Osbourne, tar éis a bheith ag clamhsáin faoin méid a tharla. Rinne sí líomhaintí gur úsáid Kneecap a n-ardán ag Coachella chun an “fhuathchaint” a chuir chun cinn, chun tacaíocht a léiriú “d’eagraíochtaí sceimhlitheoireachta” agus chun “ráitis pholaitiúla ionsaitheach a dhéanamh”.

Rinne sí lucht eagraíochta Coachella, Goldenvoice, a cháineadh as ucht cead a thabhairt don ghrúpa seinm den dara huair, i ndiaidh do Kneecap a bheith ag léiriú a ghráin do Mhargaret Thatcher an chéad bhabhta. D’áitigh Osbourne gur chóir do na húdaráis i SAM víosaí Kneecap a aisghairm.

Agus iad ag tabhairt freagra do ráitis Osbourne, dúirt Kneecap

“nach raibh ráitis ionsaitheacha ann. An rud atá ionsaitheach ná 20,000 páiste a dhúnmharú”, agus iad ag tagairt do shlad Iosrael ar pháistí Gaza go háirithe. 

Dúirt Roinn Stáit SAM nach ndéanfaidís trácht ar chásanna aonaracha, ach go ndéantar aisghairm ar víosa sa chás go bhfuil “bagairt ann do shlándáil an phobail” nó nuair a bhíonn daoine i mbun iompar “nach bhfuil ag teacht le coinníollacha víosa”. 

Tá an t-iarratas seo ó Osbourne déanta tráth a bhfuil ICE (údarás forfheidhmithe inimirce agus custaim SAM) tar éis roinnt daoine a ghabhadh as tacú le cás na Palaistíne. Tógadh Mahmoud Khalil, gníomhaire mic léinn ag Ollscoil Colombia i Nua-Eabhrac, óna árasán ar an 8 Márta.

Bhí ICE ag feidhmiú ar an mbonn go bhféadfaí víosa mic léinn Khalil a aisghairm, ach nuair a fuarthas amach gur saoránach de chuid SAM a bhí ann, dúradh go ndéanfaí aisghairm ar an stádas sin. Seoladh é go hionad coinneála in Louisiana ina dhiaidh sin.

Tagann ag méid seo sna sála ar bhagairtí a rinne Trump pionóis a ghearradh ar mhic léinn a léirigh tacaíocht don Phalaistín.

I ndiaidh dóibh seinm ag Coachella tháinig sé chun solais go bhfuair Kneecap “na céadta bagairtí foréigneacha ó Shíónaigh”. In agallamh a rinne bainisteoir an ghrúpa, Daniel Lambert, ar RTÉ Raidió 1 luaigh sé go raibh na bagairtí “róghéar” chun a rá ar an aer.

Ainneoin an mhéid sin, tá an chuma air go leanfaidh Kneecap ar an turas acu thart ar Thuaisceart Mheiriceá, agus ceolchoirmeacha acu in SAM agus Ceanada sna mionnaí amach romhainn.

Mar Ghaeil, mar dhaoine daonna a sheasann i gcoinne an chinedhíothaithe sa Phalaistín, ní mór dúinn seasamh le Kneecap. Tá an grúpa faoi ionsaí i láthair na huaire, ní hamháin ó na mórmheáin chorparáideacha sheoiníneacha agus Shíónacha, ach, ó stát na Breataine chomh maith.

Tá “aonad sceimhlitheoireachta” i  measc póilíní Shasana ag fiosrú ar chóir an banna a ionchúiseamh i ngeall ar “thacaíocht a léiriú leis an sceimhlitheoireacht”. Agus deir an Príomh-Aire, “Sir” Keir Starmer, go bhfuil sé “ceart” go mbreathnódh na póilíní ar ráitis a rinne Kneecap.

Níor deineadh aon imscrúdú ar Starmer féin nuair a d’áitigh sé go raibh sé “de cheart ag Iosrael” uisce na bPalaistíneach a ghearradh.

Tá seantaithí ag muintir na hÉireann, ach go háirithe Éireannaigh na Sé Chontae, ar chleasanna salacha stát Shasana. Bhí an cogadh sna Sé Chontae ó 1969 ar aghaidh breac le brathadóirí agus gníomhairí rúnda státchóras Shasana a d’fheidhmigh i gcoinne saoirse na tíre, mar a léiríonn cáipéisí agus fianaise atá á scaoileadh le blianta beaga anuas.

Ó chuala aos óig SAM teachtaireacht Kneecap ar son na Palaistíne ag féile cheoil Coachella, tá fórsaí antoisceacha ag feidhmiú ina gcoinne.

Tá saoirse cainte na n-ealaíontóirí i gcoitinne i mbaol. Shínigh scata bannaí agus ceoltóirí (ina theannta, Christy Moore, Damien Dempsey, Massive Attack, Primal Scream) ráiteas a thacaíonn le cead cainte bannaí cheoil, agus ba chóir fáiltiú roimhe sin, óir is cosúil go bhfuil lucht rachmais an tionscail cheoil sásta Kneecap a “chealú”.

An rud is measa faoi seo ná go bhfuil aird á dhíriú ar ráitis banna ag ceolchoirmeacha a tharla roinnt blianta ó shin seachas ar an slad atá ar bun ag Iosrael sa Phalaistín anois díreach. Is mithid neamhaird a dhéanamh den aos polaitiúil agus tacú le seasamh Kneecap a cháineann gníomhaíochtaí Iosrael.

—

As Gaels, as human beings who oppose the genocide in Palestine, we must stand with Kneecap. The group is currently under attack, not only from the Shoneen and Zionist corporate media, but also from the British state.

A “counter-terrorism unit” within the English police is investigating whether the band should be prosecuted for “expressing support for terrorism.” And the Prime Minister, “Sir” Keir Starmer, has said it is “right” that police should examine statements made by Kneecap.

No investigation was carried out into Starmer himself when he claimed that it was “Israel’s right” to cut off Palestinian water supplies.

The Irish people — especially those from the Six Counties — are well acquainted with the dirty tricks of the British state. The war in the Six Counties from 1969 onwards was riddled with informers and secret agents from the British state apparatus who acted against the country’s freedom, as documents and evidence released in recent years have shown.

Since young people in the U.S. heard Kneecap’s message in support of Palestine at the Coachella music festival, extremist forces have been operating against them. The freedom of speech of artists in general is under threat.

A host of bands and musicians (among them Christy Moore, Damien Dempsey, Massive Attack, and Primal Scream) signed a statement supporting the free expression of musical groups, and that should be welcomed — because it seems the wealthy elite of the music industry are willing to “cancel” Kneecap.

The worst part of all this is that attention is being focused on statements made by the band at concerts several years ago rather than on the slaughter currently being carried out by Israel in Palestine. It’s high time we ignored the political establishment and supported Kneecap’s stance condemning Israel’s actions.